Jakie są trzy główne argumenty przemawiające za regularnymi kontrolami elektronarzędzi? Wszystkie są raczej oczywiste, ale nie powinno się nigdy o nich zapominać. Wpływają one na całą pracę przedsiębiorstwa.
Zanim przypomnimy o tym, dlaczego należy kontrolować sprzęt elektryczny w każdym przedsiębiorstwie, zwróćmy uwagę, że za organizację stanowiska pracy, w głównej mierze odpowiada pracodawca.
Wszystkie trzy czynniki są ze sobą powiązane. Oczywiście chodzi tutaj o :
Tylko łączne traktowanie tych kwestii do pożądane efekty. Dodatkowo, wiadomo, że zła organizacja pracy przekłada się na gorsze wyniki finansowe. Wypadek w pracy powoduje przestoje na produkcji. Należyte wykorzystanie środków technicznych to również określenie zakresu ich stosowania i wpływu na bezpieczeństwo pracy na stanowisku. Bezpieczne użytkowanie narzędzi z napędem elektrycznym to nie tylko kwestia szkoleń pracowników, ale również należytego stanu technicznego urządzeń.
Tym bardziej że kontrola stanu technicznego elektronarzędzi wynikająca z dobrej praktyki, zapisów instrukcji obsługi oraz zaleceń producentów to prosty sposób na wyeliminowanie ryzyka utraty życia lub zdrowia przy posługiwaniu się sprzętem zasilanym energią elektryczną. Czy warto więc ryzykować kary nakładane przez organa uprawnione do kontroli BHP oraz ludzkie zdrowie nie spełniając tego podstawowego obowiązku w zakładzie pracy?
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym urządzenia elektryczne muszą być nie tylko użytkowane, ale również sprawdzane zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji obsługi dołączonej do urządzenia przez producenta.
Co zrobić gdy brak jest instrukcji, a obecnie obowiązujące normy nie mówią jasno o zakresach i czasookresach wykonywania badań? Należy postępować zgodnie z zasadami uznanych reguł technicznych zwanych również dobrą praktyką. Według nich elektronarzędzia można podzielić na 3 kategorie użytkowania, mające praktyczne odzwierciedlenie w sposobie ich użytkowania.
Badania i pomiary eksploatacyjne narzędzi dzielą się na bieżące i okresowe. Zakres badań bieżących obejmuje:
Dla badań okresowych zakres wygląda następująco:
Badania bieżące należy wykonywać każdorazowo przed wydaniem elektronarzędzia do eksploatacji oraz po jego zwrocie do wypożyczalni czy narzędziowni.
Badania okresowe zaleca się wykonywać nie rzadziej niż:
Badania okresowe należy przeprowadzić również po każdej sytuacji mogącej mieć wpływ na bezpieczne użytkowanie elektronarzędzia np. po każdej naprawie, po upadku czy zawilgoceniu.
Metodyka badań i sposoby postępowania z poszczególnymi urządzeniami zależy w równej mierze od stosowanych urządzeń pomiarowych jak i od samych elektronarzędzi poddawanych badaniom. Inaczej przebiega badanie stanu technicznego wiertarki użytkowanej dorywczo, a inaczej spawarki działającej na linii produkcyjnej pracującej na trzy zmiany.
Dwa różne elektronarzędzia, dwa różne sposoby badania ich stanu. Każdy zakład czy firma użytkująca elektronarzędzia może przeprowadzać kontrolę ich stanu wykorzystując własny personel, o ile ten posiada odpowiednie świadectwa kwalifikacji. Istnieje też możliwość zlecania tego typu kontroli wyspecjalizowanym firmom, które w profesjonalny sposób zajmują się pomiarami elektrycznymi. Na podstawie przeprowadzonych badań użytkownik otrzymuje protokół z badania elektronarzędzia który w jednoznaczny sposób określa stan techniczny elektronarzędzia oraz datę kolejnego badania.
To ostatnie działanie, choć wydaje się to dziwne, często może być bardzo dobrym rozwiązaniem. Bierze się to z faktu, że koszty oddelegowania takiego zadania na zewnątrz mogą być zdecydowanie niższe! Dodatkowo otrzymujemy gwarancję bezpieczeństwa, a więc jeden z głównych problemów podczas produkcji, przynajmniej częściowo nam odchodzi.
Prześledźmy tok działań i czynności jakie należy wykonać by poprawnie przeprowadzić badanie okresowe elektronarzędzia wykonanego w II klasie ochronności. Zgodnie z wcześniej podanym zakresem badań okresowych pierwszą czynnością jest dokonanie oględzin zewnętrznych.
Działania na tym etapie możemy podzielić na:
W ramach demontażu i oględzin wewnętrznych wymagających częściowego rozebrania elektronarzędzia wchodzą:
Kolejnym punktem badań okresowych jest pomiar rezystancji izolacji elektronarzędzia. Pracownicy naszego serwisu wykorzystują do badań elektronarzędzi specjalizowany przyrząd PAT-806 firmy SONEL. Przyrząd ten dokonuje sprawdzenia rezystancji izolacji przy napięciu probierczym 500V i prądzie pomiarowym 1mA. Badania wykonuje się mierząc wartość rezystancji między zwartymi przewodami L-N a dostępnymi metalowymi częściami obudowy (śrubki, zaciski, głowice robocze, obudowy przekładni). Poprzednio obowiązująca norma (PN-88/E-08400/10:1988) zalecała by czas badania nie był krótszy niż 60 sekund. Wartością graniczną dla elektronarzędzia wykonanego w II klasie ochronności dla normy PN-88/E-08400/10 jest:
Wartość graniczna dla tego samego elektronarzędzia według normy DIN VDE 0701-0702 wynosi nie mniej niż 2MΩ miedzy częściami pod napięciem a dostępnym dla dotyku częściami metalowymi.
Dla elektronarzędzi wykonanych w I klasie ochronności należy wykonać sprawdzenie obwodu ochronnego. Pomiar polega na sprawdzeniu ciągłości przewodu PE i jego połączenia z obudową i częściami dostępnymi dla dotyku. Pomiaru dokonujemy pomiędzy stykiem ochronnym we wtyczce a elementami obudowy które są połączone z przewodem PE. Na rezystancję przewodu ochronnego składają się następujące składniki:
W zależności od standardu (normy) według którego przeprowadzane jest badanie różne są wartości prądów testowych oraz graniczna dopuszczalna rezystancja obwodu PE. Przy określeniu rezystancji obwodu według norm DIN VDE 0701-0702 wartość prądu testowego wynosi 200mA a graniczna rezystancja obwodu nie może przekroczyć 0,3Ω dla przewodu ochronnego o długości 5m. Przeprowadzanie pomiaru zgodnie z PN-88 E-08400/10 wymagało prądu testowego o natężeniu 25A przy czym graniczna rezystancja obwodu ochronnego nie mogła przekroczyć wartości 0,1Ω dla przewodu o długości 5m.
Ostatnim punktem badań okresowych jest sprawdzenie biegu jałowego elektronarzędzia. Wykonanie tego testu ma za zadanie porównanie parametrów pracy elektronarzędzia i subiektywną ocenę jego stanu. W trakcie testu zwracamy uwagę na głośność pracy napędu, szum łożysk, iskrzenie szczotek komutatora i ewentualne wibracje, dynamikę rozruchu i zatrzymania napędu. Test ten powinien trwać kilkanaście sekund – zazwyczaj wykonujemy go w czasie od 15 do 30 sekund.
Dla urządzeń pracujących w ciężkich warunkach – przy dużym zapyleniu i wysokiej wilgotności – zalecamy przeprowadzenie badania prądu upływu. Prąd upływu jest to prąd jaki płynie przez izolację z części czynnych (przewodzących) do ziemi. Na prąd upływu składają się: upływ poprzez izolację oraz występujące w elektronarzędziach pojemności (takie jak: kondensatory filtrujące czy elementy sterowania). Wśród pomiarów tego parametru można wyróżnić:
Wszystkie pomiary prądu upływu realizowane są dzięki zastosowaniu przyrządu pomiarowego PAT-806 firmy SONEL.
Nikogo nie trzeba przekonywać, że dbanie o właściwy stan techniczny urządzeń elektryczny jest kluczowy dla działania przedsiębiorstwa. Natomiast czy warto robić to samodzielnie? Tańszym i skuteczniejszym rozwiązaniem może być zlecenie tego firmie, która zagwarantuje ciągłe działanie sprzętu, poprawiając bezpieczeństwo i komfort pracy.
Na Twoje życzenie możemy również wykonać:
Jeśli chcesz sprawdzić jaka jest wartość kontroli stanu technicznego jak również ewentualnych napraw i remontów – skontaktuj się z nami. Zaskoczymy Cię ceną.
